Nie od dziś wiadomo, że pogoda w naszym kraju potrafi zmieniać się błyskawicznie. W konsekwencji prowadzi to nie tylko do rozchwiania naszego organizmu i nastroju, ale również do zmian warunków drogowych i naturalnych. Musimy być czujni i przygotowani na to zwłaszcza zimą, zarówno podczas górskich wędrówek, jak i jazdy samochodem.
Z punktu widzenia kierowcy kluczowe znaczenie ma wybór trasy i warunki pogodowe panujące na drodze. Na szczęście na większości dróg pogoda jest bardziej przewidywalna niż w górach. Nie zmienia to faktu, że uważna obserwacja drogi i jej otoczenia jest warunkiem koniecznym dla bezpiecznego podróżowania. Świadomość wystąpienia nagłych sytuacji powinna być zakodowana w głowie kierowcy.
To właśnie pogoda jest jedną z przyczyn wpływających na zagrożenie lawinowe w górach. Wzrost temperatury, wiatr, opad śniegu lub deszczu oraz nasłonecznienie mogą spowodować obsunięcie się śniegu i zejście lawiny. Bardzo często lawiny są wyzwalane przez turystów, jednak przy wysokim zagrożeniu lawinowym oraz dużym nastromieniu stoków lawiny schodzą samoistnie.
Przed wycieczką w góry należy sprawdzić, czy uczestnicy posiadają odpowiedni sprzęt: detektor, sondę, łopatkę i czy potrafią się nimi posługiwać. Detektor należy włączyć w bezpiecznym terenie przed rozpoczęciem wycieczki i wyłączyć dopiero po jej zakończeniu. Przed wyruszeniem w góry wymieńmy w nim baterie lub sprawdźmy stopień ich naładowania.
Podczas trwania wycieczki należy monitorować stan bezpieczeństwa pod kątem ewentualnego zejścia lawiny. W przypadku wejścia w teren zagrożony lawinami należy poruszać się przy zachowaniu właściwych odstępów od współtowarzyszy, wyjąć ręce z ewentualnych uchwytów kijków i rozpiąć paski podtrzymujące plecak (jeżeli nie jest to plecak z systemem wypornościowym).
Będąc ofiarą lawiny musimy starać się utrzymać na powierzchni, pozbyć się zbędnych przedmiotów: nart, plecaka, kijków. Należy zamknąć usta, a ręce ułożyć naprzeciw twarzy. Dzięki temu stworzymy przestrzeń powietrzną, która umożliwi nam oddychanie po zatrzymaniu się lawiny. Wtedy też należy wykonać w miarę możliwości aktywne ruchy całego ciała, robiąc dookoła siebie przestrzeń. Jednak najskuteczniejszą metodą w sytuacji zagrożenia jest posiadanie i „odpalenie” plecaka wypornościowego (z systemem ABS), zwiększającego nasze szanse na przeżycie. Jako świadkowie zejścia lawiny zapamiętajmy tor lawiny i miejsce, w którym widzieliśmy porwaną przez nią osobę.
Zawiadamiając ratowników, należy podać miejsce zdarzenia, liczbę zasypanych osób oraz warunki meteorologiczne. Jeśli zagrożenie minęło, można przystąpić wraz z pozostałymi uczestnikami do akcji poszukiwawczej.
Informację o obowiązującym stopniu zagrożenia lawinowego w polskiej części Tatr można uzyskać na stronach internetowych TOPR (www.topr.pl) oraz TPN (www.tpn.pl), w Punkcie Informacji Turystycznej TPN (ul. Chałubińskiego 44, Zakopane, tel. 182023300) oraz w schroniskach tatrzańskich na monitorach informacyjnych TOPR.
